Herkomst van de namen Ompteda en Omta

Waar komen de namen Ompteda en Omta precies vandaan?  De meest complete beschrijving van de herkomst van deze namen komt van Johan Winkler uit 1885 (zie onder de oorspronkelijke tekst). Hij legt uit dat de geslachtsnaam Ompteda oorspronkelijk afstamt van de Oud-Friese voornaam Ummo of Omme. Aan veel Oud-Friese namen werd in de loop van de tijd een t of tet toegevoegd. Zo werd Om tot Omtet. Om aan te geven dat het ging om de borg van de Omtets werd in het Oud-Fries de A toegevoegd. Zo ontstond Omteta wat later Ompteda werd.

Johan Winkler 1885, De Nedeklandsche geslachtsnamen in oorsprong, geschie­denis en beteekenisHaarlem H.D. Tjeenk Willink 1885, voetnoot blz. 137- 138

Ten einde geen nederlandsche geslachten misschien te krenken, worde hier als voorbeeld slechts de duitsch-friesche geslachtsnaam Von Ompteda vermeld. De naam waarvan dit patronymikon is afgeleid, is, in lynen oudsten, oorspronkeliksten form  Ummo,  Omme,  en  in  dien  form,  ook  verkleind  als  Omke,  en  als  Umo,  Ome,  Oomke,  nog  in  Friesland  in  gebruik.  Van  daar  de  geslachtsnamen  Ommenga,  Omenga,  Oomkens,  Omen.  Ooms,  Oomsz,  Ummen  en  Umken.  Vele  friesche  mansvóórnamen  worden  in  Friesland  door  willekeurige  achtervoeging  eener  t  verformd;  van  Haio  maakt  men  Haite,  van  Ubo,  Oebe  maakt  men  Oebt,  Oept,  Upt,  en  zoo  ook  van  Ummo,  Omme  is  Umt,  Omt  geworden.  Men  ging  zelfs  verder,  en  hing  er  nog  eene  t  achter;  zoo  kwam  van  Haite  de  form  Haitet;  van  Oept,  Upt  maakte  men  Uptet,  van  Umt,  Omt  werd  Umtet,  Omtet.  Nu  neemt  in  den  mond  der  Nederlanders  de  m  geerne  eene  p  of  b  achter  zich;  Middenleek  werd  Medemlik  en  Medemblik;  Emuden  werd  Emden,  Embden.  Zoo  ook  werd  Umtet  en  Omtet  tot  Umptet  en  Omptet.  Deze  naam  door  achtervoeging  der  oud-friesche  a  in  den  tweeden  naamval  geplaatst,  geeft  het  patronymikon  Ompteda  (niet  Ompteta;  zoo  komt  van  Albert  en  Hilwert,  ofschoon  deze  namen  beiden  op  t  eindigen,  Alberda  en  Alberdingk,  Hilverdink,  enz.  met  eene  d).  Dit  oud-friesche  geslacht  Ompteda,  oorspronkelik  gezeten  op  ’t  Zand  in  Fivelgo,  waar  de  Ompteda-bnrcht  is,  is  zeer  verspreid  in  de  friesche  gouen  aan  beide  oevers  der  Eems.  De  afstammelingen  er  van  schryven  hunnen  naam  op  verschillende  wyzen,  als  Ompteda,  Von  Ompteda,  Umpteda,  Omta,  Umta,  en  formen  dien  ten  gevolge  nu  vijf  verschillende  maagschappen.  Een  soort-  gelyke  naam  is  de  geslachtsnaam  Impteda,  die  tegenwoordig,  door  letterkeer,  in  den  verbasterden  form  Impeta  voorkomt,  en  een  patronymikon  is  van  den  mans-  naam  Imptet,  Imtet,  Irate,  Imt,  Immo.

Plaats een reactie

Omta en Ompteda